Eski fikir inovasyonu mu? İnovasyon, yeni, taze, yaratıcı fikirlerin uygulanması ile ilgili değil miydi? Evet, yeni, yaratıcı, ve sonuçta müşterinin değer verdiği bir ürüne dönüşen fikirler inovasyon için çok önemli. Ancak eski, yıllardır ortalıkta olan fikirlerle de çok ciddi inovasyonlar yapılabilir. Nasıl mı? Buyrun.
Yepyeni, çarpıcı, ve müşterilerin değerli bulacağı fikirlere ulaşmak, her şirketin rüyasını gördüğü birşey. Bunu yakalayan ürün ve hizmet inovasyonlarını yapan şirketler ödülünü kârlı büyüme olarak alıyorlar. Şirkette bir inovasyon kültürü oturmamışsa özellikle çığır açıcı inovasyonların hayata geçirilmesi çok kolay bir süreç değil. İnovasyon ne kadar çığır açıcı ise, çözülmesi gereken konular, geliştirilmesi gereken yeni iş modelleri, ikna edilmesi gereken kişiler o kadar artıyor. İkna edilmesi gerekenlerin arasında şirket tepe yönetimi ve yatırımcılar olduğu gibi bir sonraki aşamada da ürün veya hizmeti kullanacak olan müşteriler var.
Öte yandan eski, yani zaten var olan fikirlerle inovasyon yapmak da mümkün. Çoğu zaman hiçbir yeni teknoloji istemeyen bu fikirler ve konseptlerle birkaç yolla inovasyon yapılabiliyor:
1. İki veya daha fazla fikri birleştirerek,
2. Başka sektörlerde kullanılan bir fikri alıp, kendi sektörüne uygulayarak,ve
3. Doğadaki örneklere bakıp adapte ederek.
Mevcut Fikirleri Birleştirme
Mevcut olan iki fikri birleştirerek inovasyon yapmak çok yaygın. Bu şekilde ulaşılan radikal inovasyonlar var. Örneğin Gütenberg ilk matbaayı yaparken esin kaynağı bozuk para baskı kalıbı ile şarap presi idi. Daha önce kitaplar elle yazılarak çoğaltılıyordu ve Gütenberg iki fikri birleştirerek kültürel bir devrime imza attı. Joseph Pulitzer, hızlı baskı teknolojisi ile kitlesel reklam fikirlerini birleştirip yüksek tirajlı gazeteyi yarattı. Telefonla fotokopi makinasının birleşiminden faks cihazı, video kamera ile iPod fikrinin birleşiminden ise kaydedilebilir bellekli kamera çıktı. Bugün özellikle teknolojik cihazlar birleşip hem telefon, hem bilgisayar, hem kamera, hem e-kitap gibi çok işlevli cihazlar çıkıyor. Bu trendin adı yakınsama. Hiçbir teknoloji içermeyen bir eski fikir inovasyonu da tekerlekli bavul. Her ikisi de yıllardır var olan iki fikir birleştirilerek seyahati çok kolaylaştıran bir inovasyon oluşturuldu. Bugün artık tekerleksiz bavul yok.
Çapraz Tohumlama
Başka sektörlerde olan bir fikri alıp da kendi sektörünüze uygulamak da sizin sektörünüz için bir inovasyon yaratabilir. Bu tip uygulamalara “çapraz tohumlama” deniyor. Havayolu sektörü yıllar önce “Sık Uçan Yolcu” programlarını yarattı. Bu programlar ciddi şekilde başarılı olunca diğer sektörlerden şirketler benzer uygulamaları “sadakat programları” adı altında başlattılar.
Otomotiv sektöründe ilk seri üretim bandını kurarak otomobili kitlelere ulaştıran Henry Ford bu fikrini bir et işleme tesisinden aldı. Otomotiv sektörü bu büyük inovasyonu hala kullanıyor. Brisa’da çalıştığım yıllarda biz de otomotiv sektörünün yeni araçlarda uyguladığı Yol Yardımı fikrini alıp lastik sektörüne uyguladık. Otomobil gibi pahalı bir üründen sonra lastikte yol yardımı uygulaması çok tuttu ve Brisa’nın pazar payını ciddi şekilde yükseltti.
Büyük firmalar ellerindeki teknolojiler ve temel yeteneklere bakarak bunları kendi iş kolları arasında bir kaldıraç olarak kullanabilirler. Gillette sahip olduğu pil teknolojisi ile traş bıçağı know-how’ını birleştirerek pilli traş bıçağını yarattı. Unilever, deterjan işinden dolayı sahip olduğu optik beyazlatıcı teknolojisini diş macununa uyguladı ve dişlere anında beyaz görünüm veren Signal White Now adlı ürünü geliştirdi.
Biotaklit
Birçok yeni ürünün esin kaynağı da doğaya bakarak yapılan gözlemler oluyor. Örneğin dikenlerin kumaşlara yapışmasına bakarak geliştirilen ve Türkiye’de cırt bant olarak bilinen Velcro bantlar, veya lotus bitkisinin su kaydıran yapraklarına bakarak nanoteknoloji yardımıyla geliştirilen kendi kendini temizleyen dış cephe boyaları. Doğaya bakılarak yapılan inovasyonlara Biotaklit deniliyor. Biotaklit, fikirlerin birleştirilmesi veya başka uygulamalardan adaptasyon yoluyla yapılan inovasyonlara göre daha derin bir teknolojik bilgi birikimi ve iyi bir gözlem gerektiriyor.
Mevcut fikirleri birleştirerek veya başka bir alana adapte ederek yapılan inovasyonlar, tamamiyle yeni inovasyonlara göre gerek teknolojik olarak, gerekse de bu fikirlere aşina olan pazar tarafından benimsenme olarak daha az risk taşırlar ve daha kolay devreye alınabilirler. Şirketlerin, etraflarındaki mevcut fikirleri nasıl biraraya getirebilecekleri ve kullanabilecekleri konusunda gözlerini açık tutmaları ve bunu yapabilecek şekilde inovasyon yeteneklerini geliştirmeleri, onları tahminlerinin ötesinde kârlı bir hale getirebilir.
Comments